Συνήθως επηρεάζεται μόνο το ένα προσωπικό νεύρο και παραλύει μόνο η μια πλευρά του προσώπου αλλά σπανιότερα μπορεί να επηρεαστούν και οι δύο πλευρές του προσώπου. Δεν έχει σχέση με εγκεφαλικό επεισόδιο (αποπληξία).
Η πάθηση περιγράφηκε για πρώτη φορά το 19ο αιώνα από το Σκωτσέζο χειρουργό Charles Bell και πήρε το όνομα του.
Αιτιολογία της παραλυσίας προσωπικού νεύρου τύπου Bell
Υπάρχουν βασικά δύο προσωπικά νεύρα, ένα στην κάθε μεριά. Αποκαλούνται επίσης 7ο ζεύγος κρανιακών νεύρων. Αρχίζουν από τον εγκέφαλο και για να φθάσουν στην περιοχή του προσώπου, διέρχονται από ένα στενό οστικό κανάλι του κρανίου που βρίσκεται κάτω από το αυτί. Κατά το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής του, το κάθε προσωπικό νεύρο βρίσκεται πλαισιωμένο από το στενό αυτό οστικό κανάλι.
Το κάθε προσωπικό νεύρο, ευθύνεται για την κινητικότητα των μυών στην αντίστοιχη μεριά του προσώπου. Ελέγχουν μεταξύ άλλων τις κινήσεις του ανοίγματος και κλεισίματος των ματιών, των εκφράσεων του προσώπου, όπως το χαμόγελο, η συνοφρύωση και άλλες.
Επίσης το προσωπικό νεύρο, ελέγχει τη λειτουργία των δακρυγόνων αδένων, των σιαλογόνων αδένων και των μυών ενός οσταρίου στο μέσο αυτί που ονομάζεται αναβολέας. Το προσωπικό νεύρο ευθύνεται επίσης για τη μεταφορά προς τον εγκέφαλο των αισθήσεων γεύσης από τη γλώσσα.
Οι βλάβες στο προσωπικό νεύρο, προκαλούν μερική ή ολική διακοπή των μηνυμάτων που μεταφέρονται από το εγκέφαλο προς τους μυς, άλλα όργανα του προσώπου ή άλλων περιοχών και αντίστροφα. Λόγω της πολυπλοκότητας των λειτουργιών του προσωπικού νεύρου, η κλινική εικόνα που δημιουργείται είναι σύνθετη, με αδυναμία ή πλήρη παράλυση, συνήθως αλλά όχι αποκλειστικά, της μιας μεριάς του προσώπου.
Η φλεγμονή, το οίδημα (πρήξιμο), η συμπίεση ή άλλη βλάβη του προσωπικού νεύρου, προκαλεί την παράλυση τύπου Bell. Το τι ακριβώς ευθύνεται για τη γένεση του προβλήματος, είναι άγνωστο.
Μια από τις επικρατέστερες θεωρίες για τη γένεση της παραλυσίας Bell, είναι ότι μια ιογενής μόλυνση (ιογενής μηνιγγίτιδα ή μόλυνση από τον ιό του απλού έρπητα Herpes Simplex Virus που ευθύνεται για τον επιχείλιο έρπητα), προσβάλλει το προσωπικό νεύρο.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η προσβολή και μόλυνση του νεύρου από ιο, προκαλεί φλεγμονή και συμπίεση του νεύρου στο στενό οστικό κανάλι από το οποίο διέρχεται. Έτσι επηρεάζεται η κυκλοφορία του αίματος που παρέχει το απαραίτητο οξυγόνο στο νεύρο με αποτέλεσμα να προκαλείται θάνατος αριθμού νευρικών κυττάρων.
Σε ήπιες περιπτώσεις, επηρεάζεται μόνο η μυελίνη, η λιπώδης δομή που επικαλύπτει και απομονώνει τα νεύρα. Σε άλλες περιπτώσεις, όταν χάνονται νευρικά κύτταρα, το πρόβλημα είναι σοβαρότερο.
Η πάθηση έχει επίσης συσχετισθεί με διάφορες παθολογικές καταστάσεις όπως άλλες ιογενείς παθήσεις (γρίπη, κρυολόγημα), πονοκέφαλο, χρόνια μέση ωτίτιδα, ψηλή πίεση, διαβήτη, σαρκοείδωση, όγκους, νόσο του Lyme, τραυματισμούς με κάταγμα του κρανίου ή τραυματισμούς στο πρόσωπο.
Συμπτώματα και σημεία
Το προσωπικό νεύρο, ευθύνεται για πολλές και πολύπλοκες λειτουργίες. Για αυτό οι βλάβες του, οδηγούν σε πολλά προβλήματα.
Τα σημεία και συμπτώματα αρχίζουν ξαφνικά και κορυφώνονται σε 48 ώρες. Μπορεί να πάρουν διαφορετική μορφή από ασθενή σε ασθενή και να έχουν διαφορετικό βαθμό σοβαρότητας, από λίγη αδυναμία έως πλήρη παράλυση.
Στην κλινική εικόνα περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Σπασμωδικές κινήσεις, αδυναμία ή παράλυση της μίας ή και των δύο μεριών του προσώπου
- Μούδιασμα στη μεριά που προσβλήθηκε
- Χαμήλωμα του βλεφάρου και της γωνίας του στόματος. Το μάτι που επηρεάζεται δεν μπορεί να κλείνει πλήρως
- Διαφυγή σάλιου από το στόμα
- Ξηρότητα του ματιού ή του στόματος
- Προβλήματα γεύσης
- Υπερβολικό δάκρυσμα από το ένα μάτι
- Σημαντική αλλοίωση της όψης του προσώπου του ασθενούς που προκαλείται λόγω των πιο πάνω σημείων
Η πάθηση επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες. Προσβάλλει 1 άνθρωπο σε κάθε 2.000, κάθε χρόνο.
Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά είναι σπανιότερη πριν από τα 15 και μετά από τα 60 έτη. Είναι επίσης συχνότερη σε έγκυες γυναίκες, σε διαβητικούς και σε ασθενείς με γρίπη η κοινό κρυολόγημα.
Θεραπεία
Η θεραπεία μπορεί να είναι είτε συντηρητική, είτε χειρουργική.
Η συντηρητική θεραπεία για να είναι αποτελεσματική πρέπει να αρχίσει άμεσα ή το αργότερο μέσα στις πρώτες τρείς ημέρες μετα την εγκατάσταση των συμπτωμάτων. Εαν η θεραπεία ξεκινήσει δέκα ή περισσότερες ημέρες μετά τότε μειώνεται η αποτελεσματικότητα της.Περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή και φυσικοθεραπεία. Η φαρμακευτική αγωγή αποτελείται από αντιβίωση και κορτιζόνη. Αντιβίωση για την αντιμετώπιση της λοίμωξης και κορτιζόνη για την ελάττωση του οιδήματος του νεύρου και με τον τρόπο αυτό την αποσυμπίεση του. Συμπληρωματικά χορηγούνται στον ασθενή βιταμίνες, ιδιαίτερα του συμπλέγματος Β για την ενδυνάμωση του νεύρου.
Η φυσικοθεραπεία έχει δύο στόχους. Ο πρώτος είναι η αποσυμπίεση του νεύρου και ο δεύτερος η ενίσχυση του.
Η αποσυμπίεση επιτυγχάνεται με την τεχνική "Manual Therapy", κινητοποιώντας τα οστά του κρανίου, ιδιαίτερα του κροταφικού, μέσο της κράνιο-ιερής θεραπείας (www.craniosacral.gr).
Για την ενίσχυση του νεύρου χρησιμοποιούμε ερεθιστικά ρεύματα ειδικής μορφής. Απαραίτητο συμπλήρωμα της θεραπευτικής μας προσέγγισης είναι ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων ενίσχυσης των μυών του προσώπου.
Σε περισσότερο πολύπλοκες περιπτώσεις η αποσυμπίεση επιτυγχάνεται χειρουργικά. Βέβαια αυτή η διαδικασία έχει μερικές επιπλοκές ,όπως : Απώλεια ή μείωση της ακουστικής ικανότητας, πρόκληση ιλίγγων, πρόκληση αιματώματος, απώλεια ποσοτήτων εγκεφαλονωτιαίου υγρού, μόλυνση, προσωρινή παράλυση.
· Σημαντική επιπλοκή.
Η περισσότερο σημαντική επιπλοκή που μπορεί να προκληθεί από την ολική παράλυση του προσωπικού Ν., αφορά έλκος στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού. Αποφεύγεται αυτή η επιπλοκή αν διατηρείται το μάτι υγρό, είτε με περιοδικό κλείσιμο του, είτε με την χρήση συστηματικά ειδικών σταγόνων (κολλύριο). Ο ασθενής πρέπει να φορά σε εξωτερικό χώρο πάντα γυαλιά ηλίου.
