Tενοντίτιδα Υπερακανθίου "Σύνδρομο πρόσκρουσης του ώμου"

Το “Σύνδρομο πρόσκρουσης” του ώμου

Τι είναι;

Με τον όρο “σύνδρομο πρόσκρουσης” περιγράφουμε μια κλινική κατάσταση κατά την οποία, το τενόντιο “πέταλο” των στροφέων μυών (υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος, ο ελάσσον στρογγύλος, και ο υποπλάτιος μυς) συμπιέζεται παθολογικά, από τις πρόσθιες δομές του κορακοακρωμιακού τόξου (Εικ.1), δηλαδή μεταξύ του ακρωμίου, του κορακοακρωμιακού συνδέσμου και της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.

 Το αποτέλεσμα της πρόσκρουσης αυτής είναι ο ερεθισμός των στροφέων μυών του ώμου, γεγονός που καταστέλλει την λειτουργία τους όσον αφορά τον έλεγχο της κεφαλής του βραχιονίου, σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν κίνηση των χεριών πάνω από το ύψος του κεφαλιού (Εικ.2)  π.χ ρίψεις και κολύμβηση,  γεγονός το οποίο διαιωνίζει την διαδικασία της πρόσκρουσης. Η αύξηση της πίεσης ή τενοντίτιδα στο τενόντιο πέταλο των στροφέων και κυρίως στον τένοντα του υπερακανθίου μυός (τενοντίτιδα υπερακανθίου), μπορεί να οδηγήσει στην χρόνια τριβή και τελικά στην ρήξη των τενόντων των στροφέων μυών.

Αιτίες
Το σύνδρομο πρόσκρουσης μπορεί να έχει ποικιλία από  άμεσες ή έμμεσες αιτιολογίες. Οι κύριες αιτίες είναι (video 1):
1. Ένταση (τενοντίτιδα) στον τένοντα του πετάλου των στροφέων και κυρίως του υπερακανθίου μυός.
2. Μερική ή ολική ρήξη του τένοντα του πετάλου των στροφέων μυών.
3. Ασβεστοποιός τενοντίτιδα του υπερακανθίου.
4. Τενοντοπάθεια του τένοντα του πετάλου των στροφέων από χρόνια υπέρχηση.
5. Αστάθεια της άρθρωσης του ώμου.
6. Ρήξη του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης της ωμοπλάτης που αρθρώνεται με τον βραχίονα.
7. Μη φυσιολογική μυική συνεργασία στον ώμο.
8. Διαφορετική μορφολογία ακρωμίου (τύπου III) και συνοδό αρθρίτιδα της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.


Κάποιοι τύποι πρόσκρουσης, όπως λόγο αστάθειας του ώμου και τενοντίτιδας του υπερακανθίου, συναντώνται πιο συχνά σε νεότερα άτομα, που κάνουν αθλήματα που περιλαμβάνουν κινήσεις των χεριών πάνω από το ύψος του κεφαλιού π.χ κολύμβηση, βόλει, τένις κ.α, ενώ η πρόσκρουση όπως λόγο μη φυσιολογικής συνεργασίας των μυών συναντάται πιο συχνά σε ηλικίες άνω των 40 π.χ κάποιες γυναίκες περιγράφουν οξύ πόνο στον ώμο, ενώ τοποθετούσαν ένα βαρύ σκεύος ψηλά στο ράφι.
Κλινική εικόνα/ φυσική εξέταση
Οι ασθενείς με “σύνδρομο πρόσκρουσης” συχνά παραπονιούνται για:

• Πόνο του ώμου και πόνο που μπορεί να αντανακλά μέχρι τον αγκώνα.
• Αδυναμία ή δυσκολία στις δραστηριότητες που απαιτούν κίνηση των χεριών πάνω από το κεφάλι.
• Νυχτερινό πόνο, ξυπνάνε από τον πόνο ή δεν μπορούν να βρουν θέση ανακούφισης στον ύπνο.
• Πιθανόν εμφανίζουν παραισθησία στον άνω βραχίονα, περιγράφουν αίσθημα “νέκρωσης” του βραχίονα (Εικ.3).

Στην φυσική εξέταση οι ασθενείς με σύνδρομο πρόσκρουσης εμφανίζουν κυρίως απώλεια κίνησης του ώμου (ποσοτική και ποιοτική) και πόνο σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς κίνησης (επώδυνο τόξο) (Εικ.4).
Είναι πολύ σημαντικό για την σωστή διάγνωση εδώ να αποκλειστούν άλλα αίτια που μπορεί να δίνουν τα ίδια συμπτώματα, όπως παθολογικές καταστάσεις τις αυχενικής μοίρας.


Θεραπεία
Το “μαγικό κλειδί” για την πετυχημένη θεραπεία του συνδρόμου πρόσκρουσης είναι ο καθορισμός της πραγματικής αιτίας των συμπτωμάτων της πρόσκρουσης. Ο παράγοντας αυτός γίνεται ακόμα πιο ουσιαστικός, όταν αποτύχει η συντηρητική θεραπεία και υπάρξει ένδειξη για χειρουργική επέμβαση, επειδή οι χειρουργικές διαδικασίες διαφέρουν μεταξύ τους ανάλογα με την αιτία της πρόσκρουσης π.χ ακρωμιοπλαστική σε ακρώμιο τύπου III.
Η ένδειξη για να χειρουργηθεί κανείς είναι η στασιμότητα στην ανάρρωση, σε επίπεδο που περιορίζει λειτουργικά τον ασθενή ή η ένταση των συμπτωμάτων που δεν υποχωρούν.
Η συντηρητική θεραπεία είναι πολύ δημοφιλής και επιτυχής, η οποία αποτελείται από ένα συνδυασμό θεραπευτικών μεθόδων που περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φαρμακευτική αγωγή και κυρίως ένα καλά οργανωμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης.
Σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται έκγυση κορτικοστεροειδών στην υπακρωμιακή περιοχή, για τον έλεγχο των επώδυνων συμπτωμάτων στην οξεία φάση του συνδρόμου.

Οξεία φάση (μέγιστη προστασία)
Η φυσικοθεραπευτική αντιμετώπιση του “συνδρόμου πρόσκρουσης”, όποιας αιτιολογίας, στο αρχικό στάδιο της οξείας φλεγμονής είναι κοινή δηλαδή στόχος είναι η ανακούφιση από τον πόνο, ο περιορισμός της φλεγμονής και η ανάκτηση της κίνησης του ώμου, είτε έχουν αντιμετωπιστεί χειρουργικά είτε όχι.
Σε αυτή την φάση προτείνεται η αποφυγή της επώδυνης κίνησης π.χ ρίψεις και ενθαρρύνεται η τροποποίηση της κίνησης του ώμου ώστε, να μην έχουμε επανατραυματισμό της περιοχής και να αποφύγουμε την δυσκαμψία και ατροφία των δομών γύρω από την άρθρωση.

 Η τοποθέτηση  Kinesiotape, με διαφόρους τρόπους , μπορεί να παρέχει όχι μόνο μείωση φλεγμονής στο σημείο της πρόσκρουσης αλλά και υποβοήθηση των μυών που εμφανίζουν αδυναμία, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη σταθερότητα στον ώμο (Eικ.6).

Η κινητοποίηση (manual therapy) των αρθρώσεων του ώμου ήπιου βαθμού (1^ου και 2^ου), με μικρό αριθμό επαναλήψεων και χαμηλή ταχύτητα, είναι ικανή να δώσει όχι μόνο ανακούφιση από τον πόνο αλλά και να διατηρήσει, όσο το δυνατόν, το εύρος κίνησης των αρθρώσεων της ωμικής ζώνης.
Στο στάδιο αυτό μπορούμε να πραγματοποιήσουμε ασκήσεις εύρους κίνησης όπως εκκρεμοειδείς κινήσεις, τροχαλία, ράβδο κ.α, αλλά και ασκήσεις ενδυνάμωσης χωρίς πόνο όπως ισομετρικές και υπομέγιστες συσπάσεις των μυών.

Υποξεία φάση (κινητική φάση και φάση ενδυνάμωσης)
Σε αυτή την φάση στόχος μας, είναι να κρατήσουμε σε χαμηλά επίπεδα τον πόνο αλλά η κύρια φροντίδα μας είναι η αύξηση του εύρους κίνησης του ώμου, ο περιορισμός του επώδυνου τόξου κίνησης, η βελτίωση της μυικής ενέργειας και η επανάκτηση της ομαλότητας στην  κίνηση των αρθρώσεων του ώμου.
Για εύρος κίνησης κάνουμε χρήση τροχαλίας (προς κάμψη- απαγωγή όχι πόνο), ράβδου (προς κάμψη, απαγωγή, έσω- έξω στροφή) καθώς και πρόσθιες και οπίσθιες διατάσεις του αρθρικού θύλακα.
Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης στον ώμο γίνονται ισοτονικές βαθμιαία πιο δυναμικές με την χρήση θεραπευτικού ιμάντα. Δεν παραλήπουμε ασκήσεις για την ωμοπλατοθωρακική περιοχή.

 Η κινητοποίηση των αρθρώσεων του ώμου γίνεται βαθμού 3^ου και 4^ου με σκοπό το πλήρες εύρος κίνησης.


Στάδιο επανένταξης (επιστροφή στην δραστηριότητα)
Για να περάσουμε στο στάδιο της επανένταξης θα πρέπει να εξασφαλίσουμε τα εξής κριτήρια:

• Απουσία πόνου.
• Πλήρες εύρος κίνησης του ώμου.
• Ισοκινητικός έλεγχος  (ισορροπία δύναμης στις μυικές ομάδες του ώμου).

Τότε μπορούμε να εντάξουμε τον ασθενή/ αθλητή μας σε ένα πρόγραμμα ασκήσεων που να προσομοιάζει με τις πραγματικές κινήσεις των κ
αθημερινών/ αθλητικών δραστηριοτήτων .