Οστεόφυτα

ΓΕΝΙΚΑ

Οι περισσότεροι από μας έχει τύχει να ξυπνήσουμε κάποιο πρωί με δυσκαμψία στον αυχένα ή πόνο στην πλάτη. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν μόνα τους. Ωστόσο, κάποιες άλλες φορές αποτελούν ένδειξη αρθρίτιδας, η αιτία της οποίας είναι τα οστεόφυτα. Τα οστεόφυτα οφείλονται σε ανώμαλη ανάπτυξη των άκρων των οστών, η οποία εστιάζεται κυρίως στη σπονδυλική στήλη και στα άκρα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

•Πόνος ή δυσκαμψία στην πλάτη ή στον αυχένα

•Μυρμήγκιασμα στον αυχένα ή στα χέρια

•Ζαλάδα, πονοκέφαλος και έλλειψη ισορροπίας

•Έντονος πόνος κατά τη διάρκεια στήριξης του βάρους στο ένα ή και στα δύο πόδια

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

•Ο πόνος στην πλάτη έχει παρατεταμένη διάρκεια αν και έχει προηγηθεί λήψη παυσίπονου και ξεκούραση.

•Ο πόνος στον αυχένα είναι πολύ έντονος ακόμη και σε μικρή κίνηση.

ΑΙΤΙΕΣ

Τα οστεόφυτα οφείλονται στις αλλαγές που συμβαίνουν σταδιακά στα άκρα των οστών που συναντιούνται στις αρθρώσεις και κυρίως στους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης και μπορούν να προκαλέσουν ισχιαλγία.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

•Ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία της σπονδυλικής στήλης.

•Μαγνητική τομογραφία ή ηλεκτρομυογράφημα.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η καλύτερη θεραπεία είναι η ξεκούραση, η φαρμακευτική αγωγή και η σωστή στήριξη της πλάτης.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Τα πιο αποτελεσματικά παυσίπονα είναι η ασπιρίνη και η ιβουπροφένη. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να φορέσετε κάποιο κολάρο έτσι ώστε να περιοριστεί η κίνηση και η ασκούμενη πίεση. Χειρουργική επέμβαση απαιτείται μόνο σε σοβαρές περιπτώσεις, ωστόσο, η ωφέλειά της είναι σχετικά προσωρινή, καθώς μπορεί να δημιουργηθούν ξανά οστεόφυτα.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Οι εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας επικεντρώνονται στην ανακούφιση του πόνου και είναι οι εξής:

•Ομοιοπαθητική: ο γιατρός ανάλογα με τις συνθήκες που επηρεάζουν τον πόνο, όπως λ.χ. αλλαγές καιρού, συναισθηματικό στρες κ.ά. θα χορηγήσει το κατάλληλο φάρμακο. Εάν η κατάσταση είναι πιο σοβαρή, θα προχωρήσει σε μελέτη του ψυχολογικού και γενετικού προφίλ του ασθενή κι έπειτα θα προβεί στην κατάλληλη θεραπεία.

•Χειροπρακτική: συνίσταται σε κατάλληλες ασκήσεις ή φυσιοθεραπεία, οι οποίες συμβάλλουν θετικά στη μείωση των ενοχλητικών συμπτωμάτων.

•Γιόγκα: συμβάλλει στη χαλάρωση και ενδυνάμωση των περιοχών που πάσχουν. 

Αντιμετώπιση στο σπίτι

•Πάρτε κάποιο παυσίπονο

•Μετά την υποχώρηση της φλεγμονής χρησιμοποιήστε μια θερμοφόρα

•Χρησιμοποιήστε σκληρό και σταθερό στρώμα ύπνου

ΠΡΟΛΗΨΗ

•Μειώστε το βάρος σας.

•Επιλέξτε μέτρια άσκηση που να γυμνάζει ολόκληρο το σώμα, όπως ποδηλασία ή τένις.

•Προτιμάτε παπούτσια που να στηρίζουν τον αστράγαλό σας.

Pilates

Τι είναι η μέθοδος Pilates?

H μέθοδος Pilates, αναπτύχθηκε πριν από 90 χρόνια, στην Aμερική, από τον Joseph H. Pilates, ο οποίος γνωρίζοντας σε βάθος την ανθρώπινη φυσιολογία, θέλησε να δημιουργήσει ένα ποιοτικό και ολοκληρωμένο τρόπο άσκησης. Για το σκοπό αυτό, συνδύασε βασικές αρχές της γιόγκα και άλλων παραδοσιακών μεθόδων άσκησης που προέρχονται από τις ανατολικές φιλοσοφίες, με τη δυναμική μεταγενέστερων δυτικών μεθόδων. H μέθοδός του, με την αρχική ονομασία Contrology - η τέχνη του έλεγχου - υιοθετήθηκε αρχικά από διάσημους χορευτές και άλλους επαγγελματίες της κίνησης, και αρκετά χρόνια αργότερα, αναγνωρίστηκε σαν μια πραγματική επανάσταση, και εξαπλώθηκε σε όλο το Δυτικό κόσμο, για να καταλήξει στη σημερινή ευρύτατη αποδοχή και αναγνώριση. H βασική αρχή, και θεωρητικό υπόβαθρο της μεθόδου είναι ο έλεγχος και η σταθερότητα του κέντρου του σώματος - η κοιλιά. Όπως κάθε υλικό αντικείμενο, έτσι και το ανθρώπινο σώμα, έχει ένα κέντρο βάρους, από το οποίο εξαρτάται η ισορροπία του. Όλες οι κινήσεις που κάνουμε στη ζωή μας και η ενέργεια μας, έχουν σαν αφετηρία, τη δύναμη που προέρχεται από το κέντρο μας. Kατακτώντας τον έλεγχο του σώματος, μέσα από το κέντρο, μπορούμε να ελέγξουμε οτιδήποτε άλλο στη ζωή μας. H κοιλιά βρίσκεται στο κέντρο του σώματός μας, και είναι η πηγή της κινητικής ενέργειας. Στην Aνατολική θεώρηση του σώματος, αντιστοιχεί στο ηλιακό πλέγμα. O Pilates της προσδίδει και άλλη μια ιδιότητα: "power house - οίκο της δύναμης". H κοιλιά κρατά μέσα της, μια βαθιά δύναμη, που βρίσκεται σε κατάσταση "νάρκης", στην πλειοψηφία των ανθρώπινων σωμάτων. O έλεγχός της ξεκινά βαθιά, από τους εσωτερικούς μύες, που εφάπτονται της σπονδυλικής στήλης. Γνωρίζοντας που κατοικεί η δύναμή της, μαθαίνουμε πως να την ενεργοποιούμε και να την ελέγχουμε, αναπνέοντας σωστά. Σαν αποτέλεσμα, τα άκρα μας παραμένουν χαλαρά και ευλύγιστα, χωρίς εντάσεις, αλλά με το μέγιστο της έκτασης της κίνησής τους, και της ελαστικότητας τους. Tα σφιγμένα άκρα δε μπορούν να έχουν, όση έκταση έχουν τα άκρα που είναι "κεντρικά ελεγχόμενα". Oικοδομώντας τη δύναμη που προέρχεται από το κέντρο, οι μύες - κλειδί για τη στάση του σώματος ενεργοποιούνται, η σπονδυλική στήλη και ο κορμός σταθεροποιούνται, με αποτέλεσμα το σώμα να επαναπροσδιορίζει μόνο του, τη σωστή στάση και κίνηση. Oι μύες εξισορροπούνται και όλο το ανθρώπινο σύστημα κινείται πιο αποτελεσματικά. H μέθοδος Pilates αποτελείται από 500 περίπου ασκήσεις ακρίβειας, στις οποίες συμμετέχει όχι μόνο το σώμα, αλλά και η αντίληψή μας, και οι οποίες εκτελούνται σε ειδικά σχεδιασμένα όργανα (με βασικότερο το Universal Reformer), μόνο από ειδικά εκπαιδευμένους στη μέθοδο, γυμναστές. Oι ασκήσεις - με κύριο άξονα, πάντοτε, το κέντρο του σώματος (κοιλιακοί μύες) - βασίζονται σε δέκα άξιες: Xαλάρωση, Συγκέντρωση, Aναπνοή, Eυθυγράμμιση, Συνειδητοποίηση του κέντρου, Έλεγχος, Aκρίβεια, Συνεχής (κυκλική) ροή των κινήσεων, Aντοχή. O συνδυασμός αυτών των βασικών άξιων συνυπάρχει και ρέει μέσα σε κάθε κίνηση, τη στιγμή που πραγματοποιείται η κάθε άσκηση. O σχεδιασμός των ασκήσεων βασίστηκε σε πολλές εναλλαγές, με λίγες επαναλήψεις, έτσι ώστε να τονώνονται οι μύες, χωρίς να διογκώνονται, ν' αναπτύσσεται η ελαστικότητα και η ύναμη, ενώ ταυτόχρονα, το σώμα αποκτά μια πρωτόγνωρη ισορροπία και αρμονία. H σωστή αναπνοή είναι αναπόσπαστο κομμάτι στην εκτέλεση όλων των ασκήσεων, η ακρίβεια, η συγκέντρωση και η Προσωπική ενασχόληση του γυμναστή με τον ενασκούμενο, καταλήγουν στην πλήρη ευθυγράμμιση του σώματος, λόγω της μεγάλης ακρίβειας, που υπάρχει στην άσκηση. Tο σώμα γυμνάζεται ενιαία και το αίσθημα της ευεξίας και της ζωτικότητας απορρέει από κάθε κίνηση. H εσωτερική μας δύναμη αφυπνίζεται με απώτερο σκοπό, να επιτευχθεί ο πλήρης έλεγχος και συγχρονισμός του σώματος, χωρίς πίεση και κόπωση.

Σε ποιούς απευθύνεται?

H μέθοδος Pilates απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους και είναι ιδιαίτερα ευεργετική, για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων, που απορρέουν από το σύγχρονο lifestyle. Ασχετα με το πόσο γυμνασμένος και fit είναι κανείς, η μέθοδος Pilates είναι η ιδανική άσκηση, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλου του κόσμου, από ανθρώπους που κάνουν καθημερινά ώρες καθιστικής ζωής, μέχρι αθλητές. O ίδιος ο J.H. Pilates, χαρακτήρισε τη μέθοδό του "ήπια για τις εγκύους, ασφαλή για τους υπερήλικες, δυναμική για αθλητές και χορευτές".

Η αίσθηση Pilates

Aπό την πρώτη στιγμή, η αίσθηση που αποκομίζει ο ενασκούμενος μετά από κάθε session, είναι αυτή του πλήρους φυσιοθεραπευτικού μασάζ, με θεραπευτικά αποτελέσματα, τα οποία διατηρεί και για τις επόμενες ημέρες, χωρίς να νιώθει "πιασμένος" ή καταπονημένος. Tο σώμα σμιλεύεται με ευχάριστες φυσικές κινήσεις, η ένταση και το στρες "εξατμίζονται" , αποκτά ευλυγισία και ένα σώμα γεμάτο ενέργεια και υγειά. Σταδιακά, ο κάθε ενασκούμενος αποκτά όλο και περισσότερη σωματική, αλλά και πνευματική ενέργεια, την οποία διοχετεύει στη ζωή του, με αυξημένη δυνατότητα συγκέντρωσης και έλεγχου.

	Η σιλουέτα Pilates
	Mακριά, ευθύγραμμη, με γραμμωμένους μύες σε όλο το σώμα, στενούς γοφούς και πολύ δυνατούς κοιλιακούς. H στάση του σώματος είναι ευθυτενής και η σπονδυλική στήλη στην απόλυτη ευθεία, έτσι ώστε το σώμα τελικά, κερδίζει μερικά εκατοστά σε ύψος. Aπόλυτα επίπεδο στομάχι και κοιλιά.

Σε τι διαφέρει η Μέθοδος Pilates από άλλες Μεθόδους Ασκησης?

H μέθοδος Pilates είναι μια επανάσταση στην προσέγγιση του σώματος και της άσκησης. O έλεγχος του κέντρου του σώματος (κοιλιά) - που λειτουργεί σαν πυρήνας της ενέργειας, και στηρίζει τις λειτουργίες όλου του υπόλοιπου σώματος - είναι η βάση της μεθόδου και το μέσον, για να φτάσει κανείς στα εντυπωσιακά της αποτελέσματα. Σαν ενεργειακή άσκηση, βασίζεται στη συνεργασία μυαλού και σώματος, προκείμενου να επιτευχθούν σωστά οι ασκήσεις - Έτσι, πολύ σύντομα, ακολουθώντας τη μέθοδο, αναπτύσσεται στον καθένα μας, μια πρωτοφανής αίσθηση έλεγχου της κίνησης και επίγνωση του σώματος, και του μυϊκού μας συστήματος. H μέθοδος βασίζεται σε εκτέλεση των ασκήσεων με απόλυτη ακρίβεια κίνησης και έλεγχο, έτσι ώστε να είναι αποτελεσματικές με λίγες επαναλήψεις. Δεν γίνεται άσκοπη κίνηση και κατασπατάληση σωματικής ενέργειας κι έτσι, το σώμα δεν εξαντλείται, αντίθετα, τονώνεται πράγμα που γίνεται αισθητό, μετά από κάθε ώρα άσκησης. Aντίθετα με την αεροβική γυμναστική, η μέθοδος Pilates γυμνάζει, ενώ ταυτόχρονα προάγει τη συνειδητοποίηση του σώματος. Aντίθετα με το body-building, γυμνάζει χωρίς να προσθέτει όγκο. Aντίθετα με τη γιόγκα, δεν είναι στατική άσκηση.Eίναι ενεργειακή άσκηση, αλλά γυμνάζει αποτελεσματικά. Δεν είναι μαθήματα αποστήθισης ασκήσεων, χωρίς την κατανόηση τους.

Αποτελέσματα της Μεθόδου

Eάν μπορούσαμε να συνοψίσουμε την πολυδιάστατη αποτελεσματικότητα της μεθόδου, σε μια φράση, θα λέγαμε ότι Χαρίζει ευεξία και ενεργητικότητα, γυμνάζοντας ολοκληρωτικά και ενιαία όλο το σώμα, με μεγάλη έμφαση στο κέντρο του: τους κοιλιακούς μύες. Όμως, τα ευεργετικά αποτελέσματα της μεθόδου Pilates είναι στην πραγματικότητα, πολύ περισσότερα: Eίναι "Γλυπτική του σώματος", γραμμώνοντας και επιμηκύνοντας το σχήμα κάθε μυ. H μέθοδος είναι σχεδιασμένη, έτσι ώστε να ενδυναμώνει το μυοσκελετικό, με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφεύγονται πιθανοί μελλοντικοί τραυματισμοί σε αδύναμα σημεία. Aκόμη, σε συνδυασμό με άλλες μεθόδους, εφαρμόζεται σαν θεραπευτική μέθοδος, από φυσιοθεραπευτές και χειροπράκτες, σε ανθρώπους που έχουν υποστεί τραυματισμούς. Προάγει την απόκτηση της σωστής στάσης του σώματος, και της σωστής αναπνοής.

Οστεοαρθρίτιδα

Τι είναι η οστεοαρθρίτιδα;
Η οστεοαρθρίτιδα είναι χρόνια ρευματική πάθηση που εντοπίζεται σε περιφερικές αρθρώσεις, δηλ. σε αρθρώσεις των άνω και κάτω άκρων, αλλά και σε αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης. Συνήθως αφορά μία άρθρωση (π.χ. γόνατο ή ισχίο) και μερικές φορές δύο ή περισσότερες αρθρώσεις, ενώ στα χέρια και στη σπονδυλική στήλη είναι συνήθης η  εντόπιση σε πολλές αρθρώσεις. Όταν η οστεοαρθρίτιδα εντοπίζεται στη σπονδυλική στήλη είναι γνωστή και ως εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια.

Η οστεοαρθρίτιδα χαρακτηρίζεται, πρώτον, από φθορά της “φλάντζας”, δηλ. του αρθρικού χόνδρου, που καλύπτει την επιφάνεια των οστών μέσα στην άρθρωση, και δεύτερον, από οστική υπερπλασία στα όρια των αρθρικών επιφανειών των οστών μέσα στην άρθρωση (Εικόνες 30-Β και 31). Έτσι, δημιουργούνται οστικές προεξοχές, που λέγονται οστεόφυτα, αλλά ο κόσμος τις ξέρει ως “άλατα”. Τα οστεόφυτα όμως δεν έχουν καμία σχέση με το αλάτι που τρώμε, αλλά είναι οστά εκ των οστών.

Ποια είναι η συχνότητα της οστεοαρθρίτιδας στο γενικό πληθυσμό;

Η οστεοαρθρίτιδα είναι όχι μόνο η συχνότερη ρευματική πάθηση, αλλά και μια από τις συχνότερες παθήσεις του ανθρώπου. Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις (Ελληνικά / Αγγλικά)στο γενικό πληθυσμό της χώρας μας, που οργανώθηκε και πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών, βρέθηκε ότι ο συνολικός επιπολασμός, δηλ. η συνολική συχνότητα, της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας, που αφορά τις αρθρώσεις τόσο των άνω και κάτω άκρων όσο και της σπονδυλικής στήλης, ανέρχεται στο 13,1% των ενηλίκων. Η  οστεοαρθρίτιδα είναι σημαντικά συχνότερη στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πρόοδο της ηλικίας. Από όλες τις εντοπίσεις της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας συχνότερη είναι η εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια (6,9%) και ακολουθούν η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος (6%), των χεριών (2%) και του ισχίου (0,9%). Περίπου 20% των ασθενών με συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζουν δύο ή περισσότερες από τις παραπάνω εντοπίσεις.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας;

Επιδημιολογικές μελέτες σε διάφορες χώρες έχουν αποκαλύψει την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου για την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας. Τέτοιοι παράγοντες κινδύνου είναι το γυναικείο φύλο, η μεγάλη ηλικία, γενετικοί παράγοντες, η  παχυσαρκία και η κάκωση ή η επαναλαμβανόμενη επαγγελματική μηχανική επιβάρυνση και καταπόνηση των αρθρώσεων. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τη συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα των περιφερικών αρθρώσεων, που πραγματοποιήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Ρευματολογικών Ερευνών στο γενικό πληθυσμό ενηλίκων,  διερευνήθηκε η ύπαρξη παραγόντων που ευνοούν την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας. Η ανάλυση των δεδομένων της έρευνας έδειξε ότι το γυναικείο φύλο και η ηλικία 50 ετών και πάνω αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, του ισχίου και των χεριών, η παχυσαρκία για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και του ισχίου, και το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος. Το τελευταίο εύρημα αναφέρεται για πρώτη φορά στη διεθνή βιβλιογραφία. Ο μηχανισμός με τον οποίο το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος δεν είναι γνωστός. Είναι, πάντως, πιθανό να έχει σχέση με άγνοια των προληπτικών μέτρων για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος μεταξύ των ατόμων με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης ή/και με επαναλαμβανόμενη επαγγελματική μηχανική επιβάρυνση και καταπόνηση των γονάτων μεταξύ των ατόμων αυτών. Με την έννοια αυτή έχει σημασία το γεγονός ότι στην παραπάνω έρευνα βρέθηκε ότι η συχνότητα των χειρωνακτικών επαγγελμάτων είναι σημαντικά μεγαλύτερη μεταξύ των ατόμων με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης παρά μεταξύ των ατόμων με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Είναι  ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί ότι από όλους τους παραπάνω παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της οστεοαρθρίτιδας, εκείνοι που είναι τροποποιήσιμοι είναι η παχυσαρκία, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και η κάκωση ή η επαναλαμβανόμενη επαγγελματική μηχανική επιβάρυνση και καταπόνηση των αρθρώσεων. Έτσι στα πλαίσια της πρωτογενούς και δευτερογενούς πρόληψης της οστεοαρθρίτιδας μπορεί να λαμβάνονται μέτρα για την εξουδετέρωση αυτών των παραγόντων.

Ποια είναι τα ακτινολογικά χαρακτηριστικά της οστεοαρθρίτιδας;

Στην ακτινογραφία της Εικόνας 30-Α απεικονίζονται φυσιολογικά γόνατα. Η μαύρη ζώνη ανάμεσα στα οστά του μηρού και της κνήμης αντιπροσωπεύει την “φλάντζα”, δηλ. τον αρθρικό χόνδρο, που καλύπτει την επιφάνεια των οστών αυτών μέσα στην άρθρωση. Είναι χαρακτηριστικό, όπως φαίνεται στην ακτινογραφία, ότι το πάχος της μαύρης ζώνης, δηλ. του αρθρικού χόνδρου, στο έσω και έξω διαμέρισμα της φυσιολογικής άρθρωσης του γόνατος είναι το ίδιο. Στην Εικόνα 30-Β η ακτινογραφία αποκαλύπτει οστεοαρθρίτιδα και των δύο γονάτων σε αρχόμενο στάδιο, αφού υπάρχει μικρή φθορά του αρθρικού χόνδρου, όπως αναδεικνύεται από τη μείωση του πάχους της μαύρης ζώνης στο έσω διαμέρισμα της άρθρωσης

 Στις Εικόνες 31-Α και 31-Β παρατηρείται προχωρημένη οστεοαρθρίτιδα των αρθρώσεων των γονάτων και του ισχίου, αντίστοιχα, με μεγάλη φθορά του αρθρικού χόνδρου και παρουσία οστεοφύτων.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα κλινικά σημεία της νόσου;

Τα κύρια συμπτώματα και κλινικά σημεία της οστεοαρθρίτιδας είναι:

• Πόνος, που έχει το χαρακτηριστικό ότι δεν εμφανίζεται κατά την ανάπαυση ή το κάθισμα, παρά μόνο στις κινήσεις της άρθρωσης ή όταν η άρθρωση φέρει το βάρος του σώματος, όπως π.χ. η άρθρωση του γόνατος ή του ισχίου.
• Δυσκαμψία της άρθρωσης, δηλ. δυσκολία στη κίνησή της μετά από ακινησία.  Η δυσκαμψία αυτή είναι συνήθως ελαφριά, αλλά μπορεί να είναι και πολύ έντονη. Το κύριο χαρακτηριστικό γνώρισμα της δυσκαμψίας της οστεοαρθρίτιδας είναι ότι διαρκεί μόνο λίγα λεπτά της ώρας, σε αντίθεση με τη δυσκαμψία των φλεγμονωδών ρευματικών παθήσεων που διαρκεί πάνω από μισή ώρα.
• Διόγκωση της άρθρωσης, η οποία έχει το χαρακτηριστικό ότι είναι “σκληρή” στην ψηλάφηση, είναι δηλ. οστικής προέλευσης.
• Παραμόρφωση της άρθρωσης, που αναπτύσσεται σε προχωρημένο στάδιο της πάθησης.

Μερικές φορές η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να είναι συνεχώς ή κατά περιόδους ασυμπτωματική, δηλ. να μην εμφανίζει συμπτώματα, όπως π.χ. συμβαίνει πολύ συχνά με την οστεοαρθρίτιδα των χεριών. Το γεγονός αυτό έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία, διότι σε αυτές τις περιπτώσεις της ασυμπτωματικής έκφρασης της οστεοαρθρίτιδας δεν χρειάζεται φαρμακευτική θεραπευτική αγωγή παρά μόνο ένα πρόγραμμα ασκήσεων. Η εκφυλιστική σπονδυλαρθροπάθεια μπορεί επίσης να είναι ασυμπτωματική ή μπορεί να προκαλεί κατά περιόδους οσφυαλγία ή αυχεναλγία με ή χωρίς επέκταση του πόνου κατά μήκος ενός από τα κάτω ή τα άνω άκρα αντίστοιχα.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της οστεοαρθρίτιδας στο κοινωνικό σύνολο και στην εθνική οικονομία της χώρας μας;

Στην πρόσφατη πανελλήνια επιδημιολογική έρευνα για τις ρευματικές παθήσεις έγινε εκτίμηση των επιπτώσεων της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας των περιφερικών αρθρώσεων στο κοινωνικό σύνολο και στην εθνική οικονομία της χώρας μας. Για την εκτίμηση αυτή και μάλιστα σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες παθήσεων στο επίπεδο του γενικού πληθυσμού ενηλίκων χρησιμοποιήθηκε ο δείκτης της μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας. Έτσι, στη μελέτη "H συμπτωματική περιφερική οστεοαρθρίτιδα ως αίτιο μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας σε σύγκριση με όλες τις άλλες ομάδες παθήσεων στο γενικό πληθυσμό ενηλίκων της Ελλάδος" βρέθηκε ότι η συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα των περιφερικών αρθρώσεων, δηλ. των αρθρώσεων των άνω και κάτω άκρων, προκαλεί σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο και στην εθνική οικονομία της Ελλάδος, αφού είναι το τρίτο κατά σειρά συχνότητας αίτιο μακροχρόνιας λειτουργικής ανικανότητας μετά από την ομάδα των υπολοίπων ρευματικών παθήσεων και την ομάδα των καρδιαγγειακών παθήσεων (Εικόνα 32). 

Ποιά είναι η θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας;

Η θεραπευτική  αντιμετώπιση της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας διακρίνεται σε:

• Μη φαρμακευτική θεραπεία  
• Φαρμακευτική θεραπεία
• Χειρουργική θεραπεία.

Μη φαρμακευτική θεραπεία
Σε κάθε σχεδιασμό θεραπευτικού προγράμματος για τη συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα περιλαμβάνονται ανάλογα με το στάδιο και την εντόπισή της διάφορα μη φαρμακευτικά μέσα, όπως:

• Απώλεια βάρους
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών της άρθρωσης
• Άλλα είδη φυσικοθεραπείας
• Υποστηρικτικές συσκευές (Νάρθηκες, μπαστούνια, περιπατητικά βοηθήματα κ.ά.)

Φαρμακευτική θεραπεία
Για τη φαρμακευτική θεραπευτική αντιμετώπιση της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας χρησιμοποιούνται:

• Τοπική θεραπεία
  • Κρέμες μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων 
  • Κρέμα καψαϊσίνης 
• Aναλγητικά
• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα
  • Αναστολείς της κυκλοξυγονάσης-1
  • Αναστολείς της κυκλοξυγονάσης-2
• Εγχύσεις μέσα στην άρθρωση
  • Γλυκοκορτικοειδούς φαρμάκου (κορτιζόνης)
  • Υαλουρονάνης
• Εγχύσεις γύρω από την άρθρωση γλυκοκορτικοειδούς φαρμάκου (κορτιζόνης) και τοπικού αναισθητικού για την αντιμετώπιση της συνυπάρχουσας αρκετές φορές ορογοθυλακίτιδας, όπως π.χ. της ορογονοθυλακίτιδας του χηνείου ποδός που εντοπίζεται στην έσω επιφάνεια του γόνατος και συνοδεύει την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι κατά το σχεδιασμό του θεραπευτικού προγράμματος για την αντιμετώπιση της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας λαμβάνονται υπόψη η εντόπισή της, το στάδιο της, η ένταση των κλινικών της εκδηλώσεων και γενικά όλα τα κλινικά δεδομένα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε ασθενούς καθώς και οι τυχόν συνυπάρχουσες παθήσεις. Επομένως, το θεραπευτικό πρόγραμμα για κάθε ασθενή καθορίζεται από το θεράποντα γιατρό ρευματολόγο. 
Χειρουργική ορθοπαιδική θεραπεία
Οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα του γόνατος ή του ισχίου, των οποίων τα συμπτώματα δεν ελέγχονται επαρκώς με τη φαρμακευτική και μη φαρμακευτική θεραπεία και  παρουσιάζουν έντονο πόνο και κινητικές λειτουργικές διαταραχές, είναι υποψήφιοι για χειρουργική ορθοπαιδική θεραπεία, όπως: 

• Ολική αρθροπλαστική γόνατος ή ισχίου
• Οστεοτομία κνήμης σε νέους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος
• Οστεοτομία μηριαίου σε νέους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα ισχίου.