Καμπανάκι από μία νέα μελέτη για άτομα με σωματικό βάρος φυσιολογικό ή και κατώτερο του φυσιολογικού
ην περασμένη εβδομάδα μια νέα μελέτη έδειξε ότι ο τύπου 2 διαβήτης δεν προσβάλλει μόνο ανθρώπους με περιττά κιλά, αλλά και άτομα με σωματικό βάρος φυσιολογικό ή και κατώτερο του φυσιολογικού.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας Νικόλαος Τεντολούρης, διευθυντής στο Διαβητολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου Λαϊκό και γενικός γραμματέας της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ) εξηγεί πού οφείλεται αυτό.
Πώς μπορεί ένας άνθρωπος με φυσιολογικό βάρος να εκδηλώσει διαβήτη;
Στην εμφάνιση του τύπου 2 διαβήτη καθοριστικό ρόλο δεν παίζει μόνο το σωματικό βάρος (η παχυσαρκία είναι πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου) αλλά και η κληρονομική προδιάθεση, δηλαδή το να έχει κάποιος συγγενή 1ου βαθμού με διαβήτη τύπου 2.
Ανεξαρτήτως σωματικού βάρους, αν έχει ο ένας γονιός τύπου 2 διαβήτη το παιδί του έχει 30% πιθανότητες να τον παρουσιάσει και το ίδιο, ενώ αν έχουν και οι δύο γονείς οι πιθανότητες φτάνουν το 70%.
Το βάρος κάνει τη διαφορά στην ηλικία εκδήλωσης της νόσου: αν ένας άνθρωπος έχει φυσιολογικό βάρος και οικογενειακό ιστορικό θα εκδηλώσει τον διαβήτη στα 65 του χρόνια, ενώ αν είναι παχύσαρκος με οικογενειακό ιστορικό θα τον εκδηλώσει στα 30 ή στα 40 του.
Η κληρονομικότητα, για την ακρίβεια η απουσία της, είναι και ο λόγος που το σχεδόν 30% των παχύσαρκων ατόμων δεν εκδηλώνει ποτέ διαβήτη.
Μπορεί να παίξει ρόλο το λίπος στην κοιλιά;
Το λίπος που βρίσκεται μέσα στην κοιλιά και περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα (σπλαχνικό λίπος) επίσης αποτελεί παράγοντα – αν και υποδεέστερο της κληρονομικότητας – που μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο με κανονικό βάρος στον διαβήτη.
Τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι το σπλαχνικό λίπος είναι μεταβολικά ενεργό, δηλαδή έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αρνητικά τη χρήση της γλυκόζης (σακχάρου) από τον οργανισμό ως πηγής ενέργειας, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος διαβήτη και άλλων μεταβολικών νοσημάτων (π.χ. υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία κ.ά).
Το σπλαχνικό λίπος ευνοεί επίσης την αθηροσκλήρωση και προάγει τη φλεγμονή, ενώ σχετίζεται και με ορισμένες μορφές καρκίνου (π.χ. του εντέρου, του παγκρέατος, του μαστού και του ενδομητρίου).
Ποιοι παράγοντες το αυξάνουν;
Ενας άνθρωπος με κανονικό βάρος ή ακόμη και με βάρος κάτω από το φυσιολογικό μπορεί να έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος εξαιτίας του στρες, του καπνίσματος, της καθιστικής ζωής και του αλκοόλ, που ως φαίνεται αυξάνουν την εναπόθεσή του.
Ωστόσο υπάρχουν και μερικοί άνθρωποι οι οποίοι, για άγνωστους λόγους, έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος παρότι γυμνάζονται, δεν καπνίζουν και είναι αδύνατοι.
Ας σημειωθεί εδώ ότι αυξημένα ποσοστά διαβήτη βλέπουμε και στους εξαιρετικά αδύνατους ανθρώπους, αυτούς που αποκαλούνται «κοκαλιάρηδες». Μελέτες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι αυτοί έχουν επισφαλή υγεία, με αυξημένα ποσοστά διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου (είναι η συνύπαρξη του διαβήτη με άλλα μεταβολικά προβλήματα, όπως η υπέρταση και τα αυξημένα τριγλυκερίδια), οστεοπόρωσης και πολλών άλλων δεινών.
Αυτό πιθανώς σχετίζεται με την έλλειψη σωματικού λίπους, το οποίο είναι απαραίτητο στις σωστές αναλογίες για πολλές λειτουργίες του οργανισμού.
Πώς μπορεί να ξέρει κάποιος αν έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος;
Μία αρκετά αξιόπιστη ένδειξη για την παρουσία ή μη αυξημένου σπλαχνικού λίπους παρέχει το απλό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, στο οποίο ο γιατρός μπορεί να δει τη λιπώδη διήθηση του ήπατος, δηλαδή τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι.
Το υπερηχογράφημα αυτό καλό είναι να γίνεται προληπτικά μία φορά μετά την ηλικία των 30 ετών, ιδίως σε ανθρώπους με περιττά κιλά ή σε όσους είναι εξαιρετικά αδύνατοι.
Σε ερευνητικό επίπεδο, την παρουσία του σπλαχνικού λίπους καταδεικνύουν και μαγνητικές τομογραφίες, αλλά αυτές δεν συνιστώνται ακόμη ευρέως. Η γνωστή σε όλους λιπομέτρηση αξιολογεί το εξωτερικό (υποδόριο) λίπος το οποίο είναι «αθώο» (δεν προκαλεί νοσήματα) και όχι το σπλαχνικό.
Το αυξημένο σπλαχνικό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο για:
* Καρδιοπάθεια επειδή αυξάνει την «κακή» (LDL) χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
* Διαβήτη
* Υπέρταση
* Μεταβολικό σύνδρομο, δηλαδή συνύπαρξη πολλαπλών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως υπέρταση, διαβήτης, μειωμένη «καλή» (HDL) χοληστερόλη και αυξημένα τριγλυκερίδια
* Ορισμένες μορφές καρκίνου (λ.χ. παχέος εντέρου, παγκρέατος, μαστού, ενδομητρίου)
* Εγκεφαλικά επεισόδια
* Άνοια
* Προβλήματα στην χοληδόχο κύστη
Περίμετρος μέσης
Για καλή υγεία συνιστάται στους άνδρες να έχουν περίμετρο μέσης κάτω από 100 εκατοστά (και καλύτερα κάτω από 90) και στις γυναίκες κάτω από 88 (και καλύτερα κάτω από 80).
Αυτό το ξέρατε;
Η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, που μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί με ένα απλό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, αποτελεί αρκετά αξιόπιστη ένδειξη για το αν κάποιος έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος
ΠΗΓΗ: Νικόλαος Τεντολούρης, αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής στο Διαβητολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου «Λαϊκό» και γενικός γραμματέας της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ)
ην περασμένη εβδομάδα μια νέα μελέτη έδειξε ότι ο τύπου 2 διαβήτης δεν προσβάλλει μόνο ανθρώπους με περιττά κιλά, αλλά και άτομα με σωματικό βάρος φυσιολογικό ή και κατώτερο του φυσιολογικού.
Ο αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας Νικόλαος Τεντολούρης, διευθυντής στο Διαβητολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου Λαϊκό και γενικός γραμματέας της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ) εξηγεί πού οφείλεται αυτό.
Πώς μπορεί ένας άνθρωπος με φυσιολογικό βάρος να εκδηλώσει διαβήτη;
Στην εμφάνιση του τύπου 2 διαβήτη καθοριστικό ρόλο δεν παίζει μόνο το σωματικό βάρος (η παχυσαρκία είναι πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου) αλλά και η κληρονομική προδιάθεση, δηλαδή το να έχει κάποιος συγγενή 1ου βαθμού με διαβήτη τύπου 2.
Ανεξαρτήτως σωματικού βάρους, αν έχει ο ένας γονιός τύπου 2 διαβήτη το παιδί του έχει 30% πιθανότητες να τον παρουσιάσει και το ίδιο, ενώ αν έχουν και οι δύο γονείς οι πιθανότητες φτάνουν το 70%.
Το βάρος κάνει τη διαφορά στην ηλικία εκδήλωσης της νόσου: αν ένας άνθρωπος έχει φυσιολογικό βάρος και οικογενειακό ιστορικό θα εκδηλώσει τον διαβήτη στα 65 του χρόνια, ενώ αν είναι παχύσαρκος με οικογενειακό ιστορικό θα τον εκδηλώσει στα 30 ή στα 40 του.
Η κληρονομικότητα, για την ακρίβεια η απουσία της, είναι και ο λόγος που το σχεδόν 30% των παχύσαρκων ατόμων δεν εκδηλώνει ποτέ διαβήτη.
Μπορεί να παίξει ρόλο το λίπος στην κοιλιά;
Το λίπος που βρίσκεται μέσα στην κοιλιά και περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα (σπλαχνικό λίπος) επίσης αποτελεί παράγοντα – αν και υποδεέστερο της κληρονομικότητας – που μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο με κανονικό βάρος στον διαβήτη.
Τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι το σπλαχνικό λίπος είναι μεταβολικά ενεργό, δηλαδή έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αρνητικά τη χρήση της γλυκόζης (σακχάρου) από τον οργανισμό ως πηγής ενέργειας, με συνέπεια να αυξάνεται ο κίνδυνος διαβήτη και άλλων μεταβολικών νοσημάτων (π.χ. υπέρταση, υπερχοληστερολαιμία κ.ά).
Το σπλαχνικό λίπος ευνοεί επίσης την αθηροσκλήρωση και προάγει τη φλεγμονή, ενώ σχετίζεται και με ορισμένες μορφές καρκίνου (π.χ. του εντέρου, του παγκρέατος, του μαστού και του ενδομητρίου).
Ποιοι παράγοντες το αυξάνουν;
Ενας άνθρωπος με κανονικό βάρος ή ακόμη και με βάρος κάτω από το φυσιολογικό μπορεί να έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος εξαιτίας του στρες, του καπνίσματος, της καθιστικής ζωής και του αλκοόλ, που ως φαίνεται αυξάνουν την εναπόθεσή του.
Ωστόσο υπάρχουν και μερικοί άνθρωποι οι οποίοι, για άγνωστους λόγους, έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος παρότι γυμνάζονται, δεν καπνίζουν και είναι αδύνατοι.
Ας σημειωθεί εδώ ότι αυξημένα ποσοστά διαβήτη βλέπουμε και στους εξαιρετικά αδύνατους ανθρώπους, αυτούς που αποκαλούνται «κοκαλιάρηδες». Μελέτες έχουν δείξει πως οι άνθρωποι αυτοί έχουν επισφαλή υγεία, με αυξημένα ποσοστά διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου (είναι η συνύπαρξη του διαβήτη με άλλα μεταβολικά προβλήματα, όπως η υπέρταση και τα αυξημένα τριγλυκερίδια), οστεοπόρωσης και πολλών άλλων δεινών.
Αυτό πιθανώς σχετίζεται με την έλλειψη σωματικού λίπους, το οποίο είναι απαραίτητο στις σωστές αναλογίες για πολλές λειτουργίες του οργανισμού.
Πώς μπορεί να ξέρει κάποιος αν έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος;
Μία αρκετά αξιόπιστη ένδειξη για την παρουσία ή μη αυξημένου σπλαχνικού λίπους παρέχει το απλό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, στο οποίο ο γιατρός μπορεί να δει τη λιπώδη διήθηση του ήπατος, δηλαδή τη συσσώρευση λίπους στο συκώτι.
Το υπερηχογράφημα αυτό καλό είναι να γίνεται προληπτικά μία φορά μετά την ηλικία των 30 ετών, ιδίως σε ανθρώπους με περιττά κιλά ή σε όσους είναι εξαιρετικά αδύνατοι.
Σε ερευνητικό επίπεδο, την παρουσία του σπλαχνικού λίπους καταδεικνύουν και μαγνητικές τομογραφίες, αλλά αυτές δεν συνιστώνται ακόμη ευρέως. Η γνωστή σε όλους λιπομέτρηση αξιολογεί το εξωτερικό (υποδόριο) λίπος το οποίο είναι «αθώο» (δεν προκαλεί νοσήματα) και όχι το σπλαχνικό.
Αριθμοί
1 στους 9 πάσχοντες από τύπου 2 διαβήτη έχει φυσιολογικό ή κάτω του φυσιολογικού βάρος
30% των παχύσαρκων ανθρώπων δεν εκδηλώνουν διαβήτη
Κληρονομικότητα
65 ετών η μέση ηλικία εκδήλωσης διαβήτη σε έναν αδύνατο άνθρωπο με οικογενειακό ιστορικό της νόσου
30-40 ετών η μέση ηλικία εκδήλωσης διαβήτη σε έναν παχύσαρκο άνθρωπο με οικογενειακό ιστορικό της νόσου
30% οι πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη όταν έχει διαβήτη ο ένας γονιός
70% οι πιθανότητες εμφάνισης διαβήτη όταν έχουν διαβήτη και οι δύο γονείς
Σπλαχνικό λίπος
40% των ενηλίκων έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος
Τι το μειώνει
* Άσκηση σε συνδυασμό με παραδοσιακή ελληνική διατροφή
* Απώλεια περιττών κιλών (αν υπάρχουν)
* Ορισμένα αντιδιαβητικά φάρμακα (λιραγλουτίδη, εξενατίδη, λιξισενατίδη, δαπαγλιφλοζίνη, πιογλιταζόνη)
Τι το αυξάνει
* Στρες
* Κάπνισμα
* Καθιστική ζωή
* Αλκοόλ
Για να μειώσετε το σπλαχνικό λίπος
*
Να γυμνάζεστε συστηματικά. Νεότερες μελέτες δείχνουν πως όλες οι μορφές
ασκήσεως είναι αποδοτικές, ακόμα και το να σκάβει κάποιος τον κήπο του ή
να κάνει γενική καθαριότητα στο σπίτι μία φορά την εβδομάδα.
*
Να ακολουθείτε την παραδοσιακή, ελληνική διατροφή. Πολλά λαχανικά,
φρούτα και όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, ελαιόλαδο, ψάρια και
γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά είναι απαραίτητα. Κρέας πρέπει να
καταναλώνεται μία φορά στις 15 μέρες και γλυκά με ζάχαρη ακόμα
σπανιότερα.
* Αν έχετε περιττά κιλά, φροντίστε
να τα χάσετε με συνδυασμό δίαιτας και γυμναστικής. Μελέτες έχουν δείξει
ότι αυτός ο συνδυασμός οδηγεί σε απώλεια σπλαχνικού λίπους σχεδόν
διπλάσια από τα τα κιλά που φαίνονται στη ζυγαριά.
Οι κίνδυνοι Το αυξημένο σπλαχνικό λίπος αυξάνει τον κίνδυνο για:
* Καρδιοπάθεια επειδή αυξάνει την «κακή» (LDL) χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια
* Διαβήτη
* Υπέρταση
* Μεταβολικό σύνδρομο, δηλαδή συνύπαρξη πολλαπλών παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως υπέρταση, διαβήτης, μειωμένη «καλή» (HDL) χοληστερόλη και αυξημένα τριγλυκερίδια
* Ορισμένες μορφές καρκίνου (λ.χ. παχέος εντέρου, παγκρέατος, μαστού, ενδομητρίου)
* Εγκεφαλικά επεισόδια
* Άνοια
* Προβλήματα στην χοληδόχο κύστη
Περίμετρος μέσης
Για καλή υγεία συνιστάται στους άνδρες να έχουν περίμετρο μέσης κάτω από 100 εκατοστά (και καλύτερα κάτω από 90) και στις γυναίκες κάτω από 88 (και καλύτερα κάτω από 80).
Αυτό το ξέρατε;
Η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, που μπορεί εύκολα να ανιχνευθεί με ένα απλό υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, αποτελεί αρκετά αξιόπιστη ένδειξη για το αν κάποιος έχει αυξημένο σπλαχνικό λίπος
ΠΗΓΗ: Νικόλαος Τεντολούρης, αναπληρωτής καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθυντής στο Διαβητολογικό Τμήμα του Νοσοκομείου «Λαϊκό» και γενικός γραμματέας της Εταιρείας Μελέτης Διαβητικού Ποδιού (ΕΜΕΔΙΠ)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου